هێمن مەحمود
م. جەعفەر یەکێکە لەنوسەرو ئەدیب و پیاوە رۆشنبیرەکانی کورد، من لەهەرکوێیەک نوسینی ئەوم بەرچاوکەوتبێت خوێندومەتەوەو چێژم لەزمانی نوسین و بیروڕاکانی و گێڕانەوەکانی وەرگرتووە، کەدواین جاریان کتێیبی بیرەوەریییەکانیەتی بەناوی (بەخەونی گەورەوە کەوتینە ڕێ).
لەراستیدا من چاوەڕێبوم ئەم کتێبەی چونکە ناوی بیرەوەری لێناوە جیاوازبێت لەبیرەوەرییەکانی ژمارەیەک سیاسی پێشوتر کە چارەکێکی مامۆستا جەعفەر خوێنەواریان نەبوەو شەن وکەوی رۆژگارێکیان کردووە ئێستا بونەتە رابوردوو، بەڵام بەداخەوە مامۆستا نەیتوانیوە ئەوان تێپەڕێنێ و لەجیاتی بیرەوەری،گێڕانەوەی بۆ کردوین ،چۆن..؟
٭ کتێبەکە ناوی بیرەوەرییە، بەڵام لەگێڕانەوە زیاتر نیە، بۆنمونە بەدرێژایی کتێبەکە بەڵگەیەک، دەستنوسێکی نوسراوی تیادانیە، زۆربەی روداوەکان بەبێ بەروار باسدەکات، وردەکاری ناخاتەروو، باکگراوندی کێشەکان باسناکات، تەنها ئەوەیە پشت بەگێڕانەوەیەک دەبەستێت یان خۆی بەچاوی خۆی بینیونی یاخود بۆیان گێڕاوەتەوەو بیستویەتی، یاخود بەئانقەست هەستدەکەیت زۆر شتی زەقکردۆتەوەو زۆر شتیشی فەرامۆشکردوە.
،،
یەکێک لەمەرجەکانی بیرەوەرنوسی سەرکەوتو بونی تۆمارێکە رۆژانە بیرەوەر نوس روداوەکانی تیادابنوسێتەوە، ئەمە لای مامۆستا بونی نیە.
٭ئەگەر تۆ بیرەوەرییەکانی نەوشیروان مستەفات خوێندبێتەوە کەتیایدا باسی مامۆستا دەکات، هەر کە پێشەکی ئەم کتێبە دەخوێنیتەوە هەستدەکەیت م.جەعفەر بیرەوەری بۆ بیرەوەری نەنوسیوەتەوە بەڵکو بۆ پەرچەکردارو وەڵامدانەوەی نەوشیروان مستەفا ئەمەی نوسیوە(ئەمەش مافی خۆیەتی) بەڵام ئەمە زۆر زیانی لێداوەو لەئاستی زانستی کتێبەکەی کەمکردۆتەوە چونکە هەم شتەکانی کاردانەوەیە هەم لایەندارییشی پێوەدیارە.
*م.جەعفەر لەتەواوی کتێبەکەدا خۆی لەوەلاداوە چۆن و بۆچی کراوەتە بەرپرس وپۆستی دراوەتێ (لەبیرەوەرییەکانی نەوشیروان مستەفادا باسکراوە)،کێ کردویەتی؟
دواتر لەتەواوی کتێبەکەدا هەستدەکەیت هیچ رۆڵێکی گەورەی لەروداوەکان نەبوە، بەبەڵگەی ئەوەی نەباسی کۆبونەوەیەکی فەرمی دەکات رای ئەم وەرگیرابێت، نەباسی بڕیارێک دەکات ئەم دابێتی، نەباسی رەخنەیەک نەگلەییەک نەبڕیارێکی چارەنوسسازی تیادانیە ئەم بەشداربووبێت.
٭ لەتەواوی کتێبەکەدا م.جەعفەر رۆڵی لاوەکی هەبوە، وەک ئەوەی هەرگیز بەرپرس نەبوبێ، چاکەو هەڵەو کەموکورتی نەبوبێت، تۆ کە دەیخوێنیتەوە هەستدەکەیت کەسێک لەپەناوە روداوەکان دەبینێت و خۆی تیادا نیە..ئەی باشە خۆت چی..؟ خۆت بەرپرس نەبویت..؟
٭ خوێنەری وریا هەستدەکات مامۆستا بەئانقەست و بۆ ئێستاو بەئاوازی ئەم ساتە بیرەوەرییەکانی نوسیوەتەوە، بۆنمونە لەتەواوی کتێبەکە هەمیشە وێنەیەکی ناشیرینی نەوشیروان مستەفای خستۆتە روو، یان لەگێڕانەوەکاندا بەجۆرێکی جیاواز وێناکراوە بەوەی (توڕە، ڕاڕا، نائارام، مۆن...)، ئینجا هەمیشە گفتوگۆکانی لەگەڵ م.جەعفەر بەجۆرێک بوە جیاوازبوە لەرای راگەیەندراوی رۆژانە سکرتێری کۆمەڵە، بۆنمونە چەند جارێک دەڵێت نەوشیروان بەتەنها وای پێوتم، نەوشیروان بردمیە لایەک و وای وت.
،،
م. جەعفەر هەمیشە قسەکانی بەبێ بەڵگەیەک بێ شایەدێک دەگێڕێتەوە.
٭مامۆستا چەندجارێک باس لەوەدەکات زۆر خەمی پاراستنی مامجەلالی بووە، هەوڵی داوە بیپارێزێت و بەتەنها نەبێت، چەند روداوێک باسدەکات لەو رووەوە، بەڵام بۆ یەکجاریش خەمی خۆی بۆ پارێزگاریکردن لەنەوشیروان ناخاتە روو، ناڵێت ویستم بیپاێزم، لەکاتێکدا نەوشیروان سکرتێری ئەم بووەو مامجەلال سکرتێری رێکخراوێکی تر..! ٭ئەوەی سەیرە لەلای م.جەعفەر تەواوی بڕیارو روداوەکان نەوشیروان کردویەتی و ئەو بەرپرسیان بوەو بەبڕیاری ئەو بووە..
یەکجار پێمان ناڵێت ئەی بەرپرسەکانی تر چیبون.؟ ئەی ناوەندی کۆمەڵە چی بوون.؟
ماقوڵە بەڕو بەحر نەوشیروان بوبێت لەوشاخەدا.! ٭مامۆستا شتی زۆری گێڕاوەتەوە، بەشێکی زۆری گێڕانەوەکان شایەدەکانی مردون، من راستی و دروستیان نازانم، ناشمەوێت بڵێم درۆیە، بەڵام پرسیارەکە ئەوەیە بۆچی شایەدەکانی تازیندوبون مامۆستا هیچی نەگێڕایەوە، ئەی بۆ کەمردن ئیتر ئەم کەوتە شت گێڕانەوە؟.
٭مامۆستا لەوەسف وگێڕانەوەو باسکردنی ناوچەکانی کوردستان و شارەزایی و ئاشنای باشی هەیەو چەندین ناوو ناونیشانی گوندو دێهات و شاخ و داخی کوردستان رونکردۆتەوەو مرۆڤ چیژیان لێدەبینێت.